Görsel Roman Forumları

Görsel Roman Hakkında:
Little Busters!'ın genel tanıtımını yapacak olursak;
Key tarafından yapılan, müzikleri Jun Maeda tarafından bestelenen, karakter tasarımları Na-Ga tarafından yapılan harika bir görsel romandır. Ana karakterimizin adı Riki Naoe. Hikayesi de biraz trajik;

"Riki daha küçükken ebeveynlerini kaybetmiştir. Riki bu olaydan sonra kendi içine kapanmış bir çocuk haline gelmiştir. Ayrıca Narkolepsi (uyku atağı) adlı bir hastalığı vardır. Hastalığının kötü yanı ansızın uykuya dalı vermesidir. Onu bu depresyonun içinden kendine Little Busters(Küçük Avcılar) adını veren dört çocuk kurtarmıştır. Riki onlarla beraber vakit geçirdikçe ebeveynlerinin acısını zamanla unutmuştur."

Görsel romanımızda Riki ve arkadaşları lise çağındayken geçiyor. Kimi zaman dramatik, kimi zaman trajedik, kimi zaman mutlu anlar yaşayacağız.

Ayrıca Little Busters! görsel romanının bir kaç farklı versiyonu da bulunmakta. Bunlar:
-Little Busters! Ecstasy (EX) [H +18]
-Little Busters Memorial Edition (EX'in +18 içerikleri çıkarılmış hali)
-Little Busters! Perfect Edition (Riki dahil bütün seslendirmelerin yapılmış olduğu "Mükemmel" sürümü)
-Little Busters! CE (Görsel romanın farklı konsollara [PSP, PS Vita, PS3 gibi] dönüştürülmüş hali)

Little Busters hakkında bazı bilgiler]Çeviri Hakkında:

Proje süreci hakkında detaylı bilgi almak isterseniz LB! Türkçe Çeviri Durumu Belgesi üzerinden çeviri durumunu, hangi dosya numarasının neye karşılık geldiğini öğrenebilirsiniz.

Proje Güncellemesi:

12.09.2013:

-SEEN0513, SEEN9602, SEEN9600, SEEN9516, SEEN9515, SEEN9510, SEEN9504, SEEN9503, SEEN9502, SEEN9501, SEEN9071, SEEN9050, SEEN9022, SEEN9013, SEEN9012, SEEN9010, SEEN8756, SEEN8737, SEEN8736 çevrilmiştir.

-Little Busters! Oyun İçi Türkçe Opening Videosu eklenmiştir.

06.09.2013:

-SEEN7921, SEEN7922 ve SEEN4444 (Beyzbol Diyalogları 1&2 ve Genel Kötü Son) çevrilmiştir.
En yakın zamanda beyzbol mini-oyunu oynanış videosu konulacaktır.



Proje Yöneticisi: RazoR
Çevirmen: RazoR
Kontroller: RazoR
Test: RazoR



Oyun İçi Opening Videosu:
http://youtu.be/HsKIoD7XxlI


----------------------------------------------------------------------------------------------
Bu görsel roman, Kanon, Clannad, Air, Rewrite gibi görsel romanların yapımcısı Key tarafından yapıldığı için aynı görsel roman motoruyla yapılıyor. Yani bu iş bitince Key'in diğer görsel romanlarını da çevirebilirim ">

Şuan için ben böyle büyük bir projeye girilmesine pek sıcak bakmadığımdan projede yer almayı düşünmüyorum fakat bir tavsiyem var, 2014e kadar Little busters EX çevirisi bitecek muhtemelen, eğer LB novelini çevirmeyi planlıyorsan o bitince onu çevirmen çok daha iyi olur.Nitekim EX versiyonda bulunan özellikle Saya route'u genel hikaye açısından gayet önemli ve oyunda kalite bakımından refraine yakın bi yerde tutulan bir route,ayrıca eklenen diğer 2 route ve extra sahnelerde gayet hoş.Çevirmeyi düşünüp bunları atlamak yazık olur,eğer aklında başka bir proje varsa önce ona yönel ardından EX çevirisi bittiğinde buna tekrar dönmen daha hoş olur,yinede sen bilirsin tabiki.

Rica ediyorum, böyle bir projeye başlamaktansa kısa bir kaç VN'yi tercüme et. Umineko çevirisi hedefleyen grubun, ne kadar kendilerine güvenip işe başlayıp nasıl ortadan kaybolduğunu bilmeyen yoktur sanıyorum.

@dPb

Emin olun ben başladığı işi yarıda bırakacak biri değilim ve bu projeyi bitirmeye kararlıyım. Bana sadece işi daha hızlı bitirebilmek için bir ekip gerekiyor. Aşağıda çevirinin bir ekran görüntüsünü ve tasarladığım logoyu görebilirsiniz:


Zaten Little Busters biter bitmez internete yüklemeyi planlamıyorum. EX/ME'nin çevirisi bitince hemen EX/ME üzerine yoğunlaşmayı ve bitince her sürüm için ayrı ayrı koymayı düşünüyorum. EX/ME bitene kadar LB!'nin çevirisini bitirebileceğimizi sanıyorum. Katılmayı düşünecek arkadaşlara:

Programcı:
---------------------------
-Ocaml ve C++ bilirse iyi olur.

Çevirmen:
---------------------------
İngilizce ve Türkçe'ye hakim olmalı.(İsteğe bağlı az miktar Japonca'da olur)

Editör:
---------------------------
Türkçe kurallarıyla arası iyi olmalı.

Grafiker:
--------------------------
-Orta derecede Photoshop bilgisi olursa iyi olur. Başlangıç seviyesi de kabul edilir.

İstediğim özellikler bunlar. Görsel roman motoru Japonca olduğu için bütün Unicode karakterlerini (ç, ü, ö dışında) desteklemediği için düzenlemede kullanacağımız programı düzenlemek için bir veya bir kaç programcıya ihtiyacım var. Grafikere ihtiyacım olmasınn sebebi Ana menü, ayarlar menüsü, mini oyunlar ve arasahnelere grafik metinleri hakim. Çeviri süreci ile ilgili olarak Google Docs'ta bir belgede hazırladım:

https://docs.google.com/spreadsheet/ccc ... 5a1E#gid=0

Belgenin düzenlemesini tam olarak bitirmedim. O yüzden hiç bir şeye başlamamışım gibi görünebilir. Bu kadar şeyi yaptıysam herhalde ki çeviriyi yarıda bırakmayacağım. Yakında çeviri ile ilgili bir sitede açacağım.

@AkuTan

EX/ME'de özellikle Saya'nın yolunu çok beğendim ve 9 Level boyunca, Japonca okuma - yazmam olmasa bile çok eğlenceli geldi. Bana kalırsa Japonca sayıları ezberlemek için Saya'nın yolu oynanmalı Dediğiniz gibi Saya'nın route'u refraine yakın olan bir route ve aynı zamanda genel hikaye bakımından birkaç ipucu içeriyor. Merak etmeyin, EX/ME'de olan bu kadar güzel içerikten sonra bir de bu sürümleri çevirmemekk mi... Kesinlikle hayır. Şimdiden başlamak istedim, çünkü EX/ME çevirisi bitene akdar ana route'ları ve Refrain'i çevirirsek en azından hemen EX/ME route'larına geçebileceğimizi ve çeviriyi yaklaşık 4-5 kat daha hızlı bitirmeyi amaçlıyorum. Katılsaydınız gerçekten çok güzel olurdu ama olsun, canınız sağolsun

HELAL BE!

Keşke herkes senin gibi kararlı ve azimli olsaydı, mevcut çevirilerin hızı artacağı gibi hiçbir çeviri bırakılmaz ya da bırakılacak derecede yavaşlamazdı. Tahminimce bu bırakılan ya da bırakılacak derecede yavaşlayan çevirilerin hemen hemen hepsinde çeviri grupları önce büyük bir hevesle başlıyorlar sonra da sıkılıp ve işin uzunluğundan bıkıp tembelliğe vuruyorlar buna da "real life issues" diyorlar. Sanırsın dünyadaki bütün trajediler ve felaketler bu çeviri gruplarının başına geliyor (bu arada gerçekten problemlerle karşılan insanlara diyecek lafım yok tabi). Yani demek istediğim karalılık ve azim buradaki en önemli şey kararlı ve azimli olduğun sürece mutlaka tamamlarsın.

Gerçi burada dPb'ye katılmadan da edemiyorum. Umineko konusunda haklı. Önce çok daha kısa bir görsel roman çevirmek son derece akıllıca olacaktır. Deneyim kazanmana sebep olur, hem görsel roman çevirme konusunda hem de bu işin zorlukları konusunda. Öte yandan öyle alelade bir görsel roman da çevirmek istemiyorsun sanırım. Little Busters favorilerinden biri belki de en sevdiğin görsel roman, insanın da ilk en sevdiğiyle başlaması gayet anlaşılabilir bir durum. Kararlılığını ve azmini kaybetmediğin sürece bitireceğine eminim.

Şimdi ben çeviri grubuna katılmak isterim (çevirmen ya da editör olarak, çevirmen olarak kendime pek de güvenim yok gerçi ama elimden geleni yapmaya çalışırım) ama senden birkaç ay zaman istiyorum çünkü daha Little Busters'ı okumadım ve onu okumadan da çeviriye başlayıp da şu anda en çok okumak istediğim görsel romanlardan birinden alacağım keyfi mahvetmek istemiyorum. Little Busters'a başlamak için de EX/ME'nin çıkmasını bekliyorum. Tahminimce bu yıl sonu ya da önümüzdeki yılın başı gibi çıkmış olur ben de hemen okumaya başlayıp bitirince de çeviriye katılırım (Little Busters'ın tam uzunluğunu bilmiyorum ama Clannad'ı tam 1 ayda bitirmiştim yani okumamın çok uzun süre alacağını sanmıyorum). Süre biraz uzun gibi gözükse de zaten o zamana kadar çok da fazla bir ilerleme kaydedemezsin herhalde. İngilizceye çeviren koca grup ana oyunu 4 yıla yakın sürede çevirdi yanılmıyorsam, 1 buçuk yıldır da EX/ME ile uğraşıyorlar. Zaten bu süre senin kararlılığını da test etmiş olur. Eğer o sırada hala çeviriyle uğraşıyorsan katılmak isterim.

İyi çalışmalar dilerim .

@ Kei-Tr

Tebriğiniz için teşekkür ederim ^^ Dediğiniz gibi Little Busters en sevdiğim görsel roman ve bu görsel roman hakkında azıcık olsun katkım olması için elimden geleni yapmaya çalışıyorum Ayrıca, zaman konusunu dert etmeyin; önemli olan bu işe istekli olmak istemeniz. Uygun olduğunuz zaman söylemeniz yeterli. Şu an ki amacımda EX/ME'nin İngilizce çevirisi bitene kadar en azından çeviri grubunu toplamak ve görev dağılımı yapmak. Daha sonra ise yavaştan çeviriye başlarız Görsel romanın kod sistemini çözdükten sonra da kim bilir, belki de bir demo sürümü çıkartabiliriz (çünkü ne yazık ki Little Busters'ın demo sürümünün indirilebilir bir kaynağı yok )

Merhaba RazoR,

Yeni bir görsel roman çeviri projesiyle karşılaşmak güzel, ancak önceki mesajlarda belirtilen kaygıları paylaşıyorum.

Heves ve kendine güven kişiyi ancak bir yere kadar götürüyor; gerçekçi olmak lazım. Şimdiye kadar İngilizce çevirisi yapılan en uzun görsel romanlardan biri Little Busters. Türkçe çevirisi en en en iyi ihtimalle bir yıl sürecek, muhtemelen üç yıla uzanacak uzun soluklu bir projeden bahsediyoruz. Hafife almamakta fayda var.

"Ne kadar çok sayıda çevirmen olursa o kadar kısa sürer" yanılgısına düşmemeni öneririm. Aksine, tek bir deneyimli çevirmen tarafından yapılanlar genellikle daha kısa sürüyor. Çevirmen bolluğunda farklı çeviriler arasında tutarlılığı sağlamak amacıyla editörlere daha fazla yük düştüğünü unutmamak gerek. Bazen öyle oluyor ki oturup baştan çevirmek daha az zaman alıyor.

Kei-Tr'nin söz ettiği "real life issues" bir şehir efsanesi değil. En çok güvendiğiniz insanlar bile haklı sebeplerle sizi yarı yolda bırakabiliyor. Evlenenler, başka bir ülkeye taşınanlar... Bahane üretenlerin yanında öncelikleri tamamen değişen, bambaşka hayatlar yaşayan insanlar da gerçekten var. Birkaç yıl içinde sizin ya da bir başkasının başına neler geleceğini kestirmeniz mümkün değil.

Sevdiğin bir proje üzerinde çalışman güzel ama Little Busters sence başkaları için de doğru bir seçim mi? Çeviriyi kimler okuyacak? Kaç kişi okuyacak? Projeyi ne kadar sürede tamamlamayı planlıyorsun? Kendin çeviri yapmayı denediysen, günde ortalama kaç satır/KB çevirebildiğinin hesabını yaptın mı? Bu hesaba göre proje ne kadar sürüyor? Kendi iyiliğin için bu ve benzeri soruların yanıtını verebiliyorsundur umarım. Zira çoğu projeyi tamamlamak planlananın rahat iki katı sürüyor ve takdir edersin ki hayattaki en değerli şey, zaman.

@ erengy

Little Busters'ta yaklaşık 123 metin dosyası bulunuyor. Bu metinler maksimum 5000 - 6000 satır arası ve boyutları en fazla 650 KB (ki o kadar büyük bile olmayabilir). Ben günde ortalama bir kaç saat (yaz tatilinde olduğumuz için o bir kaç saat 10 saate kadar uzar) bilgisayar başında otursam tahmini olarak yaklaşık 3000 - 3500 satır civarı veya daha fazla oranda çeviri yapabilirim.

Little Busters'ın kimler için doğru veya yanlış bir seçim olduğunu bilmiyorum. Bilim - kurgu, gizem, romantizm, drama ve aksiyon gibi türlerden hoşlanan görsel roman okuyucularının Little Busters'ı seveceklerini sanıyorum. Sizin sayenizde ve Oyungezer DVD'lerindeki görsel romanlar sayesinde ülkemizde hatrı sayılır miktarda görsel roman sever topluluğu oluştuğunun farkındayım ancak Little Busters'ın veya Key'İn şaheserlerinin varlığının farkında olan kaç kişi var bilemiyorum. Bu yüzden kaç kişinin okuyacağı konusunda kesin bir tahmin yapamam.

Projeyi 3-4 yıl uzunluğunda tamamlamayı hedefliyorum ama olası sorunlara karşı en uzun 5-6 yıl olur.

"Ne kadar çok çevirmen o kadar hızlı çeviri" kuramında sizinle yarı - yarıya hemfikirim. Çevirmen sayısı artarsa editörlere o kadar yük biner, farkındayım. Ancak görev dağılımı yaptıktan sonra metinleri belirli bölümlere ayırdıktan sonra her bölüm için belirli sayıda çevirmen ve editör adarsak bu sorunun ortadan kalkacağına inanıyorum. Çeviri grubu için bir TeamSpeak veya ICQ kanalı da açarsak fikir paylaşımı ve beyin fırtınası yapabiliriz.

"Real life issues" konusunda haklısınız. Herkesin kendine göre sorunları ortaya çıkabilir. Şayet ben 15 yaşındayım. Bu sene Lise 1.sınıfa başlayacağım ve derslerimin zor olacağının farkındayım. Okul sırasında bile olsa günde en azından bir kaç saat ayırabilirim sanıyorum.

Fakat yaşıma rağmen yabancı dil kabiliyetim iyi, Ren' Py sayesinde ortalama bir Python bilgim var, bilgisayarlara ve görsel romanlara tutkuyla bağlıyım.
Önemli olan da yaş değil, tecrübe ve yetenektir, değil mi?

Çeviri de şu an meydana gelen sorunlardan aklıma gelenler şunlar:

- Dilimizde yer alan bazı harflerin (ş, ğ, ı, İ vb.) görsel roman motoru ve kullanılan program yüzünden (RLDev a.k.a Reallive Development Kit)
yüzünden görüntülenememesi. Bu harfler yerine oynanış sırasında boşluklar oluşması

Çözüm: RLDev ve rlBabel'ın (RealLive motoru için bazı harflerin gösterilememesi sorununa çözüm olarak yapılan eklenti) kaynak kodunu düzenlersek ve yeniden derlersek sorun çözümlenebilir. Bu sorunu çözmek için ne yazık ki OCaml ve C programlama dilini bilmek gerekiyor.
Bu sorunu böyle çözemezsek bile bu harfler yerine onların görüntülenebilir hallerini (örn : ş yerine s) kullanabiliriz ancak bu durumdan oyuncuların hoşlanacağını sanmıyorum. Şayet oyuncular "sıkıldım" vb. kelimeleri bu halde görürlerse yanlış anlayabilirler.

-Görsel romanın indirilebilir bir demosunun bulunmaması nedeniyle kullanıcılara görsel romanı test edebilmeleri için bir şey verilememesi.

Çözüm : Görsel roman motorunun kodlama sistemindeki kodların işlevlerinin öğrenilmesi ve senaryo, oynanış gibi fonksiyonların düzenlenmesi sonucu bu sorun çözülebilir. En olmadı oynanış ile ilgili bir kaç video çekip internete koyabiliriz.

Şimdilik farkettiğim sorunlar bunlar ve gerekirse bu sorunları kendim bile çözümleyebilirim. Yeter ki siz de çevirme konusunda hevesli olun

Bu çevirinin uzun süreceğinin farkındayım ancak denemekten ne zarar gelir ki? Önemli olan bunu yapabileceğimizi düşünmek ve bu düşünceye göre hareket ederek yapabileceğimizi göstermek. Bu konuda benimle aynı şeyi yaşayan Portekizli bir çevimen tanıyorum ve o şu an Kanon'u tek başına çeviriyor ancak bunu bitirmeye kararlı.

Lütfen, bu bir hayal değil. Elimizde programlar var zaten (kullanımlarını size açıklayabilirim), yeterli üye ve katılım da olduktan sonra ortaya harika bir iş çıkarabiliriz

Söylediğim gibi ben kesinlikle sıcak bakmıyorum böyle büyük bir projeye girilmesine.Çevirinin yapılıp yapılmamasını - yapılsa dahi muhtemelen 2-3 yıl süreceğini geçiyorum ki o çok büyük bir sorun,Onun haricinde vn nedir doğru düzgün bilmeyen türk toplumuna böyle uzun bir seri ile girmek bence pek mantıklı değil,bilmeyen adamın sonuna kadar okumayacağına adım gibi bahse girerim çünkü.Umineko projesinde de aynı şeyi söylemiştim mesela.Sonuçta arkadaş beklediği tepkiyi alamadı ve verdiği emeğin sonucunda sadece 5-6 kişi okuyacağını görüp vazgeçti projeden.Çok daha kısa ve haliyle çevrilmesi daha kolay & daha az vakit yiyecek fakat kısa olmasına rağmen etkileyici oyunlarla başlanılması taraftarıyım ben.

Peki bunlar neler olabilir? Saya no uta çok güzel bir örnek olabilir mesela.Veya Yine key yapımı Planetarian,Her ne kadar kişisel olarak ben aşırı sevmesemde katawa shoujo da ülkemize visual noveli tanıtmak adına gayet zekice bir proje olacaktır,nitekim ingilizce olarak binlerce kişiyi visual novele başlattı desek abartı olmaz sanırım,4chandaki konulara bakabilirsiniz.Bunlar haricinde biraz daha geniş bakacak olursak Sharin no Kuni neden olmasın diyebilirim.Ancak başlangıç için little busters? malesef çok yanlış bir seçim olmuş. Tahminimce oyunu yakın bir tarihte bitirmişsiniz ki etkisi altında kalıp fazla heveslenmişsiniz,3 yıl belki daha fazla sürecek bir projeye sırf etkisi altında kaldığınızdan başlamamanızı tavsiye ederim fakat yine sonuçta size kalmış,hayır illa ben bunu çeviricem diyorsanız kolay gelsin size.

Denemekten bir zarar gelmez tabii ki, hatta bu sırada birçok konuda kendini geliştirebilirsin RazoR. Ama günde 3000-3500 satır çeviremezsin, üzgünüm. Öyle olsa bir ayda biterdi çeviri! KB hesabı daha sağlıklı, onu kullanalım (her bir satırın içerdiği ortalama sözcük sayısı oyundan oyuna değişir). Deneyimli insanlar bile ayda en fazla 0.5MB çevirebiliyor. Örnek vermek gerekirse Rewrite'ın çeviri ortalaması aylık 0.35MB idi (boyut hesabı çevrilecek saf metne göre yapılıyor, sendeki dosyalarda ekstra komutlar vb. olabilir).

Little Busters'ın uzunluğunu şu sayfadan görüntüleyebilir, diğer yapımlarla karşılaştırabilirsin. Ben ilgili kısmı alıntılıyorum:


Little Busters! 74124 satır 2.39MB
Little Busters! Ecstasy 109862 satır 3.52MB
Little Busters! Memorial Edition 104232 satır 3.36MB


Little Busters'ın birçok açıdan doğru bir tercih olmadığını düşünüyorum. Çeviri ekibinin aşması gereken teknik sorunlar bir yana, potansiyel okurların önündeki engellere bakalım:

• Bilindik, popüler bir isim değil. Ancak "Clannad'ı yapan abilerden" diye pazarlanabilir, birilerinin ilgisini çeker.
• Ücretsiz bir yapım değil. Ayrıca indirmek gerekiyor. İndirmenin yasal bir yolu yok.
• Boyutu büyük (3.5-4GB). Tek parça halinde edinmenin tek yolu torrent. Birçok insan DDL tercih ediyor, ama parça parça bir sürü dosya indirmek zor geliyor. Ayrıca ülkemizde hâlâ bir kota gerçeği var.
• Kurulum, yamalama, belki Japonca dil desteği... Zor işler (bizim için değil belki ama ortalama bir PC kullanıcısından bahsediyoruz).
• Onlarca saat süren, uzun bir yapım. İnsanlar bir şekilde okumaya başlasa bile çok azı sonunu görebilecek (en fazla üçte biri, muhtemelen çok daha azı).

Sana doğrudan rakam vereyim: Kendi yaptığım çevirilerden Tekrar Görüşmek Üzere geçen iki yılda toplam 257 kez, Kıpırtılar ise bir buçuk yılda 199 kez indirildi. Pek fazla reklamını yapmadım, doğrudur. Bir tek ek olarak Oyungezer DVD'leriyle başka insanlara da ulaştı (DVD'lere her ay 3000-4000 kişi bakıyor, onlardan belki birkaç yüz kişi daha denemiştir). Bu rakamlar Türkiye'deki görsel roman okuyucusuna dair az buçuk bir fikir veriyor. Unutma ki her ikisi de tek tıkla indirilebilen, rahatça kurulup oynanabilen, okuması yaklaşık yarım saat süren ücretsiz yapımlardı. İndiren hemen herkes sonunu görmüştür sanıyorum. Potansiyel okurun önüne çıkan her bir engel, okuma şansını düşürüyor. Çok kabaca, üzerine iddiaya girmeyeceğim bir tahmin olacak ama Little Busters'ın olası bir Türkçe çevirisini yüz kişiden fazlasının indirip kuracağını, bir düzineden fazlasının da sonuna kadar okuyacağını sanmıyorum.

Şimdi böyle söyleyince çok karamsarmışım gibi gelebilir, gelmesin. Bana kalırsa gelecek vaat ediyorsun. Sadece, başlangıç için mümkün olduğunca ufak çaplı bir proje seçmeni öneririm. Hem böylelikle sen sürece daha iyi hakim olursun, hem de katılımcıların sayısı artar. Öbür türlü sana yıllar boyunca yardımcı olacak kimseyi bulamazsın, benden söylemesi.

12 Eylül güncellemesi verilmiştir. Oyun-İçi Opening videosu eklenmiştir.

Little Busters!'ın demosunu bulmuş bulunmaktayım. Çevirisinin bitirir bitirmez link atarım ^^

Oha cidden çeviriye devam ediyorsun, bir de bu borderline nekro siteye güncellemelerini yazıyorsun. Azimin ve motivasyonun yüzünden günün şu saatinde felsefi düşüncelere daldım. Ne diyim helal olsun, merakla bekliyorum.

Çok teşekkür ederim ^_^ Bir iyi haberim daha var, Ren' Py'ı da Türkçe'ye çevireceğim ^_^

Sonunda Türkçe harfleri kullanmayı da başardım ^_^ Ayrıntılı bilgi için: http://littlebusterstr.blogspot.com.tr/

Bir kaç ekran görüntüsü :